Pianino samogrające, fortepian samogrający z fabrycznym systemem lub… ? System montowany przez firmę trzecią, która przemieni Twój instrument w coś niezwykłego. Są systemy młode, jak Spirio od Steinway & Sons – 2015, ale i te z większym stażem jak PianoDisc 1988 czy Yamaha Disklavier – 1987. Jednak producentem działającym najdłużej w dziedzinie muzyki “odtwarzanej” przez sam instrument jest QRS Music – już od 1900!
Spis treści
- Pierwsze pianino samogrające
- Jak działają systemy samogrające?
- Różne rozwiązania baz muzyki
- Głośnik w pianinie samogrającym
- Skąd brać utwory do pianin samogrających?
- Jaki system samogrający wybrać?
QRS Music – pierwsze pianino samogrające
Początkowo jako firma fonograficzna, współpracująca z ówczesnymi mistrzami muzyki. Później twórcy instrumentów samogrających, szpuli (rolek z zapisem utworów w celu ich późniejszego odtwarzania na instrumencie) czy instrumentów nagrywających. Szczyt produkcji nagrań i sprzedaży rolek przypada na rok 1927, kiedy firma QRS Music Company sprzedała 10 milionów rolek. Wielu z największych artystów XX wieku nagrywało dla QRS Music Roll Company. Dzięki właśnie tej firmie Disklavier czy PianoDisc posiada część utworów. Ale wróćmy do tematu – “Pianina i fortepiany samogrające” – QRS Music pierwsze instrumenty wyprodukowało w 1912.
Dziś po ogromnym rozwoju technologicznym jaki osiągnęliśmy przez ostatnie kilkanaście (dziesiąt) lat mamy do czynienia z systemami niemal doskonałymi.,
Jak działają systemy samogrające? Czym się od siebie różnią?
Głównie składają się z: elektroniki, zespół solenoidów, nagłośnienia, oprogramowania i oczywiście bazy muzyki.
- Elektronika, wiadomo, płytki drukowane, tranzystory, sterowniki, procesory, dla użytkownika, są to elementy szczelnie zamknięte w obudowie. Każdy producent ma swoje tajemnice.
- Zespół solenoidów, to “tuleje oraz tłoczki” dzięki którym możemy ożywić instrument. Oba te elementy działają na zasadzie elektromagnesu. Tłoczki są wypychane w odpowiednich momentach, dzięki czemu popychają od spodu klawisze, a co za tym idzie – tworzą muzykę!
- Nagłośnienie, prawie każdy z systemów posiada wysokiej jakości głośnik(i). QRS daje możliwość fabrycznej instalacji systemu 2.1 oraz podłączenia się do zewnętrznego systemu audio. Yamaha również proponuje dwa źródła dźwięku. Za to dla innych fortepian jest najważniejszy, “fortepian jest wszystkim” – Steinway & Sons nie posiada głośnika. Ten jeden z najbardziej szanowanych producentów, uważa, że dźwięk samego fortepianu to wszystko czego słuchaczom potrzeba. Po co w ogóle ten głośnik? – wyjaśnię później.
- Baza muzyki i oprogramowanie, to chyba najważniejszy aspekt podczas wyboru producenta systemu samogrającego. Producenci mają różne podejścia. Lepsze / gorsze, oceńcie Państwo sami.
Różne rozwiązania baz muzyki producentów systemów samogrających
Większość producentów wymaga, aby muzyka była na urządzeniu, które jednocześnie steruje całym systemem (tablet lub telefon). A co jeśli tablet nam się rozładuje, gdzieś go odłożymy, a na telefonie nie mamy utworów dla fortepianu? Albo zostawimy go przy instrumencie, a już wygodnie odpoczywamy na kanapie…
Takie instrumenty są troszkę takimi “odtwarzaczami” muzyki z tabletu. Jest jednak producent, który ma inne podejście do użytkownika. Daje więcej swobody i jest bardziej pro konsumencki. Najbardziej doświadczony wiekowo, QRS Music w swoim najnowszym PNOmation 3 ma całą bazę muzyki na dysku wewnętrznym i pozwala na sterowanie nim z niemal każdego urządzenia, które posiada łączność WiFi. Wobec tego możesz zalogować się do oprogramowania (bez wcześniej instalacji programu) z każdego telefonu, czytnika e-book czy nawet zegarka i korzystać z aż 13 000 utworów! Pozostali proponują, aby utwory zapisywane były na specjalne przygotowanym tablecie oraz na nim przechowywać muzykę oraz oprogramowanie sterujące.
Po co głośnik w pianinie samogrającym?
Wszyscy producenci (prócz Steinway & Sons) proponują zarówno utwory fortepianowe, jak i te z partią innych instrumentów lub wokalu (w tym celu potrzebny jest wcześniej wspomniany już głośnik). Utwory muzyki popularnej, również tej współczesnej (sprzed roku czy dwóch), Jazz, klasyka koncertowa…, potrzebują aby dla pełnej synergii zabrzmiała także orkiestra, perkusja i wokal. Właśnie dzięki głośnikom te partie mogą towarzyszyć naszemu pianinu samogrającemu.
Skąd brać utwory do pianin samogrających?
Zasób muzyki – Spirio (Steinway &Sons) jako, że jest stosunkowo młodym systemem oferuje obecnie około 4500 utworów i z miesiąca na miesiąc się się rozwija o kolejne kilka do kilkudziesięciu utworów. Producent wprowadził również możliwość odbywania koncertów na żywo za pośrednictwem sieci. Wszystkie utwory są dostępne w ramach zakupu instrumentu, oraz ich baza jest aktualizowana wraz z kolejnymi wydaniami.
Yamaha Disklavier daje kilkaset utworów nabywcom takiego instrumentu. Chcąc rozbudowywać swoją bazę, należy zakupić kolejne utwory w ich sklepie.
PianoDisc posiada identyczna politykę jak Yamaha – można dokupić poszczególne utwory lub całe płyty, składanki ze sklepu. Posiada się je na wcześniej przygotowanym tablecie i z niego się je odtwarza.
QRS Music dysponuje ogromną bazą, bo aż 13 000 utworów, z czego na własność użytkownik ma około 4 500 utworów. I dalej rozpoczyna się magia… pozostałe utwory można zakupić w sposób podobny jak u 2 poprzednich firm – utwór, płyty, ale i specjalnie przygotowane składanki tematyczne. Jest również możliwość zakupu abonamentu na wszystkie utwory na okres roku, 2 i 10. Do tego wszystkiego należy wspomnieć o fakcie, że do obsługi instrumentu jak wspomniałem wcześniej, nie potrzebujemy specjalnie przygotowanego urządzenia, gdyż cała muzyka jest dostępna na wewnętrznym dysku. Producent również podobnie jak Steinway proponuje koncerty na żywo oraz wprowadził koncerty z obrazem – m.in Elton John, który zagra na naszym instrumencie.
Jaki system samogrający wybrać?
Cóż… Jedne są dostępne wyłącznie jako opuszczający fabrykę z pre – instalowanym systemem w nowym instrumencie – Yamaha oraz Steinway. Inne możemy zainstalować do już istniejących instrumentach – PianoDisc i QRS Music. Każdy z tych systemów ma doskonałą sprawność.
Próbując wybrać, osobiście opierałbym się na ilości dostępnych utworów i łatwości obsługi, chyba jak każdy. Różnice między systemami najbardziej widoczne są w cenie i sposobie obsługi. Ostatecznie decyzja należy do Państwa.
Autor: Adam Grzeluszka
Ekspert w dziedzinie instalacji i serwisu systemów samogrających PianoDisc i QRS Music; a także instalacji i serwisie systemów cichej gry. Stroiciel Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Stroiciel Teatru Muzycznego Capitol we Wrocławiu
Artykuł napisany we współpracy z PianoOpus